Vùng nông thôn mới đẹp như phim trên bãi bồi sông Hồng

Một ngày cuối tháng Bảy, chúng tôi tìm về khu bãi bồi ven sông Hông thuộc địa phận của làng Nhật Chiêu, nơi được mệnh danh là “thủ phủ phật thủ” của xã Liên Châu. Từ triền đê sông Hồng nhìn xuống, những vườn cây phật thủ trải dài xanh mướt, chen giữa là tiếng cười nói rộn rã của bà con đang thu hái.

Ông Nguyễn Đắc Sang là một trong những hộ dân có vườn phật thủ lớn tại xã Liên Châu. Ảnh: Phương Vy

Ông Nguyễn Đắc Sang (42 tuổi), một trong những người đầu tiên phát triển mô hình trồng phật thủ tại đây, tiếp chúng tôi ngay giữa vườn cây rộng hơn 1ha với khoảng 600 gốc đang vào mùa chăm quả trái vụ chia sẻ: "Trước kia chỗ này toàn là đất bãi, người ta chỉ trồng, chuối, ngô hoặc rau màu. Nhưng tôi thấy tiềm năng nên mạnh dạn thuê đất, trồng thử cây phật thủ. Không ngờ lại thành công như hôm nay", ông Sang chia sẻ.

Giống như bưởi Diễn hay cam Canh, phật thủ là loại cây “kỹ tính”, đòi hỏi chăm sóc cầu kỳ, từ tưới tiêu, tỉa cành đến phòng trừ sâu bệnh. Bù lại, nếu nắm vững kỹ thuật, cây cho quả gần như quanh năm, sản lượng ổn định, giá trị kinh tế cao.

“Phật thủ có vụ chính là vào dịp Tết Nguyên đán, lúc ấy giá có thể lên đến vài trăm nghìn một quả. Còn lại các tháng khác vẫn thu rải rác, đủ để trang trải chi phí. Nếu được mùa, được giá, một hộ có thể thu hàng trăm triệu, thậm chí cả tỷ đồng mỗi năm”, ông Sang cho biết.

Hiện nay, giá phật thủ dao động từ 5.000 – 7.000 đồng/kg, nhưng vào dịp lễ Tết, những quả to đẹp, nhiều “ngón tay” có thể được bán với giá từ 200.000 – 500.000 đồng/quả, có khi lên đến 1 triệu đồng nếu đúng thời điểm “vàng”.

Thương lái sẵn sang tới tận vườn chờ thu mua phật thủ. Ảnh: Phương Vy

Quả “lộc” lan tỏa sinh kế, góp sức xây dựng quê hương

Không chỉ là loại quả mang giá trị tâm linh, biểu tượng cho sự may mắn và tài lộc, cây phật thủ còn trở thành “chìa khóa kinh tế” cho người dân nơi đây. Theo thống kê của xã Liên Châu, hiện toàn xã có khoảng 30 hộ trồng phật thủ với tổng diện tích gần 30ha, tập trung nhiều nhất tại khu bãi bồi ven sông Hồng thuộc địa phận của làng Nhật Chiêu.

Khác với hình thức canh tác truyền thống, các hộ trồng phật thủ hiện nay chủ yếu áp dụng phương pháp hữu cơ, hạn chế phân bón hóa học và thuốc trừ sâu độc hại để đảm bảo mẫu mã đẹp, an toàn và giữ được hương thơm đặc trưng.

“Cứ mỗi vụ thu hoạch, nhà nào cũng phải thuê thêm 4 đến 5 lao động thời vụ để hái quả, phân loại, đóng gói. Dịp Tết thì nhân công còn tăng gấp đôi. Vậy nên người không có ruộng vẫn có việc làm, không cần rời làng đi làm thuê xa mà thu nhập vẫn ổn định”, bà Vũ Thị Nhàn, một người dân trong vùng vui vẻ cho hay.

Từ việc trồng phật thủ, nhiều hộ đã đầu tư cải tạo đường nội đồng, xây dựng hệ thống tưới tiêu, làm mương thoát nước. Cũng vì lẽ đó mà cây phật thủ không chỉ cải thiện đời sống mà còn nâng tầm diện mạo nông thôn.

Xã Liên Châu hiện đang hình thành vùng trồng phật thủ ven sông với diện tích khoảng gần 30ha. Ảnh: PV

Từ mô hình nhỏ đến kỳ vọng lớn

Mô hình trồng phật thủ tại làng Nhật Chiêu đang dần trở thành hình mẫu để các thôn khác học tập. Tuy không còn là “vùng trũng” của huyện như trước, nhưng xã Liên Châu vẫn gặp không ít thách thức khi chuyển mình theo hướng kinh tế nông nghiệp hàng hóa.

Ông Nguyễn Đắc Sang bày tỏ: “Khó khăn lớn nhất hiện nay là đầu ra chưa ổn định. Mặc dù có thương lái thu mua quanh năm, nhưng vẫn phụ thuộc nhiều vào thị trường Tết. Bà con cũng chưa xây dựng được thương hiệu riêng nên dễ bị ép giá”.

Ngoài ra, chi phí nhân công tăng cao, thời tiết thất thường cũng khiến việc sản xuất gặp rủi ro. Người dân mong muốn được tiếp cận các chương trình khuyến nông, hỗ trợ vay vốn, đặc biệt là có doanh nghiệp đứng ra bao tiêu sản phẩm, hình thành chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất đến tiêu dùng.

Thực tế cho thấy, đã có một số hộ đã chủ động liên kết thành nhóm hộ, in tem truy xuất nguồn gốc, xây dựng nhãn hiệu tập thể. Đây là bước đi đúng đắn, mở đường cho việc mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước.

Với đặc tính là loại quả phục vụ thờ cúng, mặt hàng được ưa chuộng tại nhiều nước châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc nên nếu có sự đồng hành của chính quyền và doanh nghiệp, cây phật thủ hoàn toàn có thể trở thành cây trồng chủ lực, đưa nông nghiệp Liên Châu “cất cánh” trên bản đồ nông sản Việt Nam.

Mô hình trồng phật thủ ở Liên Châu đã góp phần làm thay đổi bộ mặt nông thôn. Những con đường nội đồng được bê tông hóa, hệ thống mương thoát nước được đầu tư bài bản, các thôn xóm trở nên khang trang, xanh, sạch hơn.

Hệ thống trường học, trạm y tế được đầu tư đạt chuẩn, đặc biệt là tiêu chí thu nhập bình quân đầu người của nhiều thôn đã đạt trên 80 triệu đồng/người/năm.

Theo lãnh đạo UBND xã Liên Châu, hiện nay xã mới được sáp nhập từ 4 xã nhưng trước khi sáp nhập, xã Liên Châu cũ đã là xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu năm 2024, trong đó có nhiều thôn đã đạt tiêu chí nông thôn mới thông minh.

Theo UBND xã Liên Châu (Phú Thọ), toàn xã hiện có khoảng 30 hộ trồng phật thủ, diện tích gần 30ha, chủ yếu ở khu bãi bồi ven sông Hồng thuộc thôn Nhật Chiêu. Năng suất bình quân 5–7 tạ/cây/năm, giá bán từ 5.000–7.000 đồng/kg, cao điểm lên tới 300.000 thậm chí 500 đến cả triệu đồng/quả. Mỗi hộ có thể thu từ vài trăm triệu đến 1 tỷ đồng mỗi năm nếu được mùa, được giá. Hàng chục lao động thời vụ có việc làm thường xuyên, nhất là vào dịp lễ Tết.

                                                                                              Phương Vy (Nguồn: danviet.vn)