Nho năng suất ổn định Đó là những vườn nho ở thôn Thái An, xã Vĩnh Hải, chúng tôi chứng kiến rất tươi tốt mặc dù nắng hạn khốc liệt 3 năm trở lại đây. Nho cho năng suất trung bình từ 2 - 2,5 tấn/sào, rất cao. Hỏi vì sao vườn nho ở đây vẫn tốt xanh và cho năng suất ổn định như vậy, ông Lê Văn Cảnh, Chủ tịch Hội Nông dân xã Vĩnh Hải, khẳng định: “Nhờ bà con áp dụng công nghệ tưới phun mưa. Đợt nắng hạn kéo dài từ cuối năm 2014 đến nay, nếu bà con không áp dụng công nghệ tưới này thì nguồn nước tưới không đủ và cây nho giờ cũng đã chết khô rồi”. Theo ông Cảnh, xã Vĩnh Hải là một trong những vùng hạn ở Ninh Thuận. Đời sống của bà con chủ yếu dựa vào SXNN như trồng hành, tỏi và nho. Trên địa bàn duy nhất chỉ có hồ Nước Ngọt với dung tích 1,8 triệu m3, tuy nhiên những năm gần đây hồ thường xuyên cạn kiệt do hạn hán nên chỉ ưu tiên cho cấp nước sinh hoạt và gia súc. Để có nước SX bà con đều chủ động khoan giếng lấy mạch nước ngầm tưới cho hơn 100 ha màu và 154 ha nho. Trong khi đó lâu nay nông dân vẫn áp dụng cách tưới tràn gây lãng phí nước nhưng không có cách gì để can thiệp và thuyết phục dân dùng nước tiết kiệm. Năm 2013, Hội nông dân được tập huấn mô hình tưới tiết kiệm do tổ chức phi chính phủ IDE tổ chức đã mở ra hướng đi mới, cả hệ thống chính trị vào cuộc, tuyên truyền, tập huấn, vận động bà con áp dụng công nghệ tưới tiết kiệm này. Nhờ thấy được hiệu quả cách tưới mới đã tiết kiệm từ 50% lượng nước tưới, thấm sâu, giảm 50% tiền điện và 70% công lao động nên bà con đã áp dụng rộng rãi. “Nếu như năm 2014, toàn xã chỉ có vài hộ áp dụng tưới tiết kiệm cho cây nho với diện tích vài ha, thì hiện nay đã nhân rộng được 80% tổng diện tích. Và, trong tương lai mô hình này sẽ được nhân rộng toàn xã”, ông Cảnh chia sẻ. Ưu điểm vượt trội Dẫn chúng tôi tham quan những vườn nho xanh tốt ở thôn Thái An, nhìn dưới chân gốc cây, bà con đều lắp đặt đường ống dọc theo hàng, đồng thời gắn ống tưới phun mưa quanh gốc. Ghé thăm gia đình ông Phạm Văn Hùng, hộ lắp đặt công nghệ tưới phun mưa cho tất cả 9 sào nho. Nói về hiệu quả, ông Hùng gói gọn trong 2 chữ: Vượt trội. Dù nắng hạn gay gắt nhưng vườn nho ở Vĩnh Hải vẫn tưới tốt và cho năng suất trung bình 2 - 2,5 tấn/sào Ông Lê Văn Cảnh cho biết, việc nông dân Vĩnh Hải ứng dụng công nghệ tưới phun mưa cho cây nho thời gian qua đã mang hiệu quả cao, nhất là ứng phó trong những ngày nắng hạn. Tuy nhiên hiện một số nông dân còn khó khăn về vốn nên chưa áp dụng hết diện tích. Ngoài ra, nông dân còn chưa hiểu hết về lượng nước tưới cho mỗi cây trồng bao nhiêu là phù hợp, nên cần cơ quan chuyên môn tiếp tục tập huấn nhằm tiết kiệm được nước tưới triệt để nhất. Theo ông Hùng, trước đây nếu tưới tràn cho 1 sào nho (1.000m2) phải mất 2 giờ, còn áp dụng phương pháp tưới tiết kiệm chỉ mất khoảng 1 giờ, đồng nghĩa giảm 50% lượng nước tưới và giảm 50% tiền điện. Hơn nữa áp dụng cách tưới tràn thì người lao động phải mất 2 giờ vác cuốc đi theo từng luống để dẫn dòng và chặn dòng khi nước tưới đủ, còn áp cách tưới mới chỉ cần mở van và đóng van là nước tưới chạy tới tận gốc nên giảm được công tới 70% và lúc rảnh rỗi nông dân có thể làm việc khác như cột cành, nhổ cỏ... Ngoài ra cách tưới này không gây úng cục bộ và luống nho luôn khô ráo, tăng độ xốp cho đất, giúp bộ rễ phát triển tốt, cho năng suất đạt trong những tháng nắng hạn gay gắt. “Nhờ áp dụng công nghệ tưới và chăm sóc mới, nên năng suất nho nhà tôi luôn ở mức ổn định khoảng 2 tấn/sào, bán giá trung bình từ 14.000 - 15.000 đ/kg, sau khi trừ chi phí tôi lãi gần 20 triệu đồng/sào, tương đương gần 200 triệu đồng/vụ và mỗi năm SX được 3 vụ”, ông Hùng chia sẻ. Còn anh Võ Quang, người cùng thôn cũng lắp đặt hệ thống tưới phun mưa cho 2,3 sào nho với chi phí khoảng 4 triệu đồng/sào. Nhờ đó vườn nho nhà anh vụ nào cũng lủng lẳng trái. Mới đây với diện tích trên anh bán đứt vườn cho thương lái với giá 100 triệu đồng. Anh Quang bộc bạch: “Nắng hạn năm 2015 quá gay gắt, tất cả nguồn nước tưới từ ao, hồ, suối và giếng đào đều cạn kiệt không đủ nước cho tưới tràn. Nếu gia đình không chủ động sử dụng hệ thống tưới tiết kiệm thì đã thiệt hại. Qua sử dụng hệ thống tưới mới tôi thấy rất ưng ý, bởi vườn xanh tốt, tiết kiệm được nước, giảm công lao động; vừa tạo độ ẩm cho đất, làm mát cho cả giàn nho, hạn chế được sâu bệnh”. Qua tìm hiểu, được biết, với công nghệ này, nước trước khi dẫn đến tưới cho cây sẽ được máy bơm điện bơm qua các hệ thống ống. Trong đó ống chính dẫn nước có đường kính 60mm, ống dẫn lên béc có đường kính 27mm và 21mm được bố trí nằm cách giữa 2 hàng cây và chôn cách mặt đất 5 - 7 cm; khoảng cách giữa các béc tưới 3 x 4m hoặc 3 x 3m; độ cao của béc tưới từ 20 - 35cm; trung bình mỗi sào lắp đặt khoảng 60 - 70 béc tưới, mỗi ngày tưới 30 - 40 phút vào buổi sáng, cách 2 ngày tưới một lần.